- 9 yaşındaki Jude Sparks, ailesiyle birlikte New Mexico’daki Las Cruces Çölü’nde yürüyüş yaparken takılıp düşünce yüzünün hemen yanında ‘alışılmışın dışında’ bir şey fark etti.
- Daha yakından inceleyince fillerinkine benzeyen uzun bir diş de tespit eden Sparks, ailesiyle birlikte New Mexico Eyalet Üniversitesi’nden bir biyoloji profesörüne ulaştı.
- Çok geçmeden bu kalıntının filler, mamutlar ve mastodonlarla aynı aileye ait, nesli tükenmiş bir probosidon türü olan ‘stegomastodon’a ait olduğu anlaşıldı.
- Bulunan fosil yaklaşık 1,2 milyon yaşında ve şu anda New Meksiko Eyalet Üniversitesi Omurgalı Müzesi’nin himayesi altında. Sergilenecek duruma gelmesi yıllar sürebilir.
Çocukken dinozorlara ve diğer devasa hayvanlara ilgi duymak az rastlanır bir durum olmasa gerek. Jude Sparks, çocuklara has algı açıklığı, merak ve heyecanını paylaşan aile gibi avantajlarının da desteğiyle işi yaşıtlarından ‘bir tık’ ileri taşıyarak en genç fosil kaşiflerinden biri oldu.
1,2 milyon yıllık stegomastodon
New York Times’tan Jacey Fortin’in haberine göre şu anda 10 yaşında olan Jude, filler, mamutlar ve mastodonlarla aynı aileye ait, nesli tükenmiş bir probosidon olan 1,2 milyon yıllık stegomastodonun kafatasını keşfetti. Fakat Jude, keşfi sırasında (pek çok kaşif gibi) ne bulduğundan pek emin değildi.
Garip bir şekildi. Sadece bunun her yerde karşıma çıkacak bir şey olmadığını biliyordum.
Jude’un ailesinin kalıntılarla ilgili bazı tahminleri vardı: Jude’un küçük kardeşi onun bir inek kafatası olduğunu, anne babası ise kemiklerin bir file ait olduğunu düşünüyordu. New Mexico Eyaleti Üniversitesi (NMSU) Biyoloji Profesörü Peter Houde ile görüşmeye karar verdiler.
NMSU basın bültenine göre aile, profesörü üniversitenin kampüsünde bulunan benzer bir fosille ilgili röportaj verdiği YouTube videosunda gördü. Houde kalıntıların resmini gördüğünde, bunların bir stegomastodona ait olduklarını hemen anladı.
Nadir bulunan bir fosil
Jude’un bulduğu kemikler 2,6 milyon ila 11,700 yıl önceyi kapsayan dönemde, Rio Grande Vadisi boyunca yayılmış olan ve ilk insanlar tarafından avlanan üç değişik Pleistosen türünden birine aitti. Her ne kadar Sparks’ın keşfi daha yaygın türlerinden birine ait olsa da, yine de nadir bulunan bir fosil. Houde, basın bülteninde “Bu New Mexico’da bulunan ikinci tam kafatası olabilir” ifadelerini kullanıyor.
Houde keşiften haberdar olduktan sonra, stegomastodonun çenesi ve iki dişi, NMSU’daki Omurgalı Müzesi’ne nakledildi. Yaklaşık bir ton ağırlığında olan kafatasının geri kalan kısmı Mayıs ayında kazıldı. Fosilin sergilenecek düzeyde yapılandırılması yıllar alabilir ancak Houde, kafatasının bir gün sergileneceğini umuyor.
Bu numunenin sergileneceğine dair her türlü umudu ve beklentiyi taşıyorum. Bu küçük çocuk arkadaşlarına ve hatta kendi çocuklarına bile bu fosili gösterebilecek ve onlara ”Las Cruces’te bulduğum şeye bak” diyecek.
Jude’un dinozorlara ve fosillere olan ilgisi bu keşifle yeniden canlandı. 5 – 8 yaş arasında konuyla çok ilgili olduğu öğrenilen Sparks, röportajda “Bir uzman değilim ancak bunun hakkında çok şey biliyorum” ifadelerini kullandı.
Jude kesinlikle akranlarına kıyasla daha fazla paleontolojik tecrübeye sahip. NMSU basın bültenine göre, genç kaşif kazı sırasında ailesiyle birlikte kalıntıların gün yüzüne çıkarılışını izliyordu.
Kaynak: Smithsonian