IKEA Neden İlişkilerde Gerginliğe Sebep Oluyor?

IKEA Sınavı

Eğer sevgilinizle bir IKEA mobilyasının montajını yapmaya çalıştıysanız, bu IKEA mobilyasının montajı hakkında tartışmış olmanız kuvvetle muhtemeldir. İsveçli perakende devinin ürünleri üzerine gerçekleşen eviçi muharebeler, modern anlamda ‘birlikte yaşama’nın ayrılmaz bir bileşeni gibi – öyle ki Komedyen Amy Poehler bir keresinde Ikea’nın İsveççe ‘’tartışma’’ anlamına geldiği şakasını yapmıştı.

Peki tam olarak neden bir mobilyanın ambalajlı parçalarını birleştirmek çiftler için bu denli münakaşaya sebep oluyor? Koltuk hakkındaki bir tartışma nasıl oluyor da sizi karanlık odalara çıkarıyor?

Bir grup araştırmacı psikolog, davranış bilimci ve aile terapisti ile görüşülerek Ikea sürecindeki her aşamanın nasıl duygusal tetikliyicilerle dolu olduğuna, ve tespit edildiklerinde nasıl kaçınılabileceğine dair düşünce ve öneriler derlenmiş.

2 rafı bir araya getirmek gibi küçük şeyler, çift olmanın tarihselliğini açığa çıkarıyor: Bana güveniyor musun? Aptal olduğumu mu düşünüyorsun? Beceriksiz olduğumu mu düşünüyorsun? Burada bununla uğraşanın eski sevgilin olmasını mı tercih ederdin? Don Ferguson

Pek çok çift montaj sürecine yakın zamanda – başlı başına duygusal dengeleri alt üst etme potansiyeline sahip bir başka deneyim olan – Ikea mağazasında bulunmuş olma dezavantajı ile başlıyor.

Mağaza showroom’undaki bu stilize, ideal ev gerçek anlamıyla bir ilişki kabusunun haritası haline geliyor. Ramani Durvasula

Klinik Psikolog Ramani Durvasula’nın terapi seanslarında çiftler, Ikea bağlantılı tartışmalarından öyle sık bahsediyorlarmış ki, Durvasula mağazalara araştırma ziyaretleri gerçekleştirmeye başlamış. Temalı alanların, kendileriyle ilişkili tartışmaları özellikle tetiklediğini fark etmiş. (Yatak odası – seks -, mutfak – ev işleri -, çocuk eşyaları – en beteri-)

Kimlik çatışması

Ikea’nın temsili yaşam alanları aynı zamanda ‘renkler ve zevkler’ hakkındaki sıkıntılı tartışmaların da fitilini ateşliyor. Kahve sehpası seçiminin kimlik ifadesi olarak pazarlandığı bir alanda, partnerinizin düşüncelerine derin anlamlar yüklemek kaçınılmaz olabiliyor. Ben Lack model sehpayı beğeniyorsam ve sen Klingsbo’yu tercih ediyorsan, aynı tipte bir ev mi istiyoruz? Aynı türde hayatı mı istiyoruz? Sen gerçekte kimsin?

Çiftler mağaza alışverişi ya da montajı esnasında yaşadıkları küçük çatışmalara kafalarında aşırı anlam yükleme ve belki de birbirleri için yaratılmadıkları sonucuna varma eğilimi gösteriyorlar. Maisie Chou Chaffin

Montaj sürecinin en hayati anlarından biri aslında daha kimse tornavidayı eline almadan yaşanıyor. İş bölümünde son derece eşitlikçi olan çiftlerde bile, bireysel görevlere gelindiğinde bir kişi belli bir işte bir adım öne çıkabilir. Örneğin biri faturaların takibini yaparken, diğeri mutfağı yönetebilir. Yepyeni bir görev ortaya çıktığında ise – Hemnes model dolabın montajı diyelim – çiftler bir adım öne çıkmaya kimin daha uygun olduğu konusunda rekabetçi fikirlere sahip olabilir.

Bu durum, bir tür güç mücadelesine sebep olur ve güç savaşları, çatışmaların doğması için ideal topraklardır. (Bu aynı zamanda araba kullanırken adres / konum aramanın da neden iyi bir tartışma ateşleyici olduğunu açıklıyor.)

İkinizden biri, bir şeylerin inşasında kabul gören lider değilse, ‘Yetkili kim?’ dinamiğine sürüklenirsiniz. Kimin lider olduğunun az çok belirlenmiş olduğu durumlar da bile yardımcı kişi, lider olanın bir şeyleri yanlış yaptığını görebilir. Yapım konularında aldığımız geri dönüşlerle ortaya çok daha iyi işler çıkardığımız gerçeğine karşın, kimse bu tip yorumlardan hoşlanmaz. Scott Stanley

Beklentiler ve hayal kırıklıkları

Her kültür ve dilde kullanıma uygun olarak tasarlanan Ikea montaj katalogları kullanıcılara genellikle kendilerini bekleyen işin pek de zaman ve çaba gerektirmeden başarılabileceği yönünde yanlış bir izlenim verir. O sessiz, cinsiyetsiz çizgi karakter bir mutfak tezgahı kurabiliyorsa; biz de pekala kurabiliriz. Bu beklenti karşılanmadığında ise egomuz darbe alır.

Her tür kaygıda olduğu gibi aşağılık duygusu bir ölçüde burada da devreye girer. Ve eğer bir ara vermezseniz, olumsuz duygularınızı hızlıca eşinize ya da partnerinize döndürebilirsiniz.

Bir görevde hayal kırıklığına uğramak partnerinize olan hislerinizi de etkileyecektir. 2014 yılında 120 katılımcı ile gerçekleştirilen bir araştırmada katılımcı grubu, basit ve stressiz bir işlem yapmaları istenenler ve karmaşık bir matematik sorusu çözmesi istenenler olarak ikiye ayrıldı. Görevi tamamlamalarının ardından katılımcılardan, eve döndüklerinde partnerlerine söyleyecekleri güzel şeyleri yazmaları istendi. Stresli görevle uğraşan grubun, sevdikleri kişiye söyleyecekleri güzel sözlerin yüzde 15 oranında daha az olduğu belirlendi.

Akut stres deneyimi ilişki davranışlarını zayıflatabilir ve mobilya montajının sebep olduğu stresin de olumlu ilişki davranışlarını zayıflatma etkisi vardır. Gary Lewandowski

Suçlamak

Psikoloji profesörü Dan Ariely, partnerinizin uyumlu olup olmadığını onunla bir kanoya binerek anlayabileceğinizi iddia ediyor. Ona göre kontrolünüz dışındaki pek çok faktörle örülü bir deneyim – hava, akıntı, köpek balıkları – kişilerin baskıya nasıl tepki verdiğine dair önemli bilgiler sağlayabilir.

Esas soru şu: Kişiler birbirlerini suçlama eğilimi mi gösteriyor yoksa olan şeyleri anlamaya mı çalışıyor? Bu durum Ikea mobilyalarının montajı esnasında da yaşanır. Süreç boyunca beklenmedik şeyler olur. Eksik parçalar çıkar. Bazı şeyler yanlış birleştirilir. Soru şu: Karşımızdakini suçlamaya ne kadar yatkınız?

Ariely bunun dışında bir temel atıf hatasına da dikkat çekiyor. İnsanlar kendi hatalarını dış faktörlere (yanlış yaptım çünkü yapım kılavuzu çok kötü), başkalarının hatalarını içsel faktörlere (yanlış yaptın çünkü dikkatini vermiyorsun) yükleme eğilimi gösterir.

İyi bir gününüzde belki karşınızdakini suçlamak yerine daha faydalı bir bakış açısı sergileyebilirsiniz. Ancak şu konudan eminiz ki burada bahsedilen kesinlikle iyi bir gün değil. Bu bir Ikea günü. Showroom size kendinizi yetersiz ve kötü hissettiriyor, partnerinizle fakında olmadığınız bir güç savaşı içindesiniz ve hafta sonu tatilinin en güzel kısmını komidin montajlayarak geçiren iki eğitimli yetişkin olmanın utancı içindesiniz.

Ikea kaynaklı kavgalar Stuva modeliyle alakalı olmaktan çabucak uzaklaşır. Partnerle tartışmak – primatların akut stresle başa çıkmak için baş vurdukları- ‘savaş ya da kaç’ refleksini tetikleyebilir. Olgunluk, sabır ve muhakeme gibi gelişmiş fonksiyonlar devre dışı kalır. Savaşı önceliklendirirsiniz.

Yüksek beyin kapanır. İlkel beyin devreye girer – ve orada ne organizasyon ne de muhakeme vardır. Bu sebeple çiftlerin raf setiyle başladıkları tartışma birbirlerinin anne babalarından, kendilerinden ya da çocuklarından bahsettikleri kavgalarla neticelenir. Don Ferguson

Kaynak: The Atlantic

buy windows 10 enterprise